[1904-1959]

Emil František Burian


Emil František Burian (1904-1959) was een multi-talent, wiens interesses tot ver buiten het gebied van de muziek reikten. Hij was actief als toneelregisseur, acteur, theaterdirecteur, schrijver, uitgever, cineast en concertorganisator.
In 1924, nog tijdens zijn muzikale studie (bij o.a. Josef Suk en J.B. Foerster) richtte hij de vereniging ‘Přítomnost’ (‘Tegenwoordige Tijd’) op en brak daarin niet alleen een lans voor de muziek van de Tweede Weense School en de Franse avantgarde, maar ook voor de symfonische jazz van Paul Whiteman.

In de jaren 1923-29 werkte hij voor verschillende Praagse cabarets, kleinkunst theaters en avantgarde groepen, maar schreef ook drie opera’s, waarvan er één, de jazzopera Bubu de Montparnasse pas in 1999 in première ging. Groot opzien baarde Burian tijdens het ISCM- festival in het Italiaanse Siena (1928) met zijn jazzy Voiceband voor (spreek)koor en instrumenten.

In 1933 richtte Burian in Praag zijn eigen theater op, D-34, dat uitgesproken politiek en anti-fascistisch theater bracht. Het theater bleef open tot Burian in 1941 door de nazi’s werd gearresteerd en naar Theresienstadt, later ook naar Dachau en Neuengamme gedeporteerd. Veel van zijn werken (waaronder Voiceband) werden in beslag genomen en vernietigd.
Burian overleefde de oorlog en heropende prompt zijn theater. Hij stortte zich vol energie op zijn werk voor zover de heersende dictatuur hem dat toeliet.
In 1947 werd zijn muziek bij de film Siréna op het filmfestival van Venetië onderscheiden.
Burian stierf in 1959 in Praag.

De Ebony Band speelde een groot aantal werken van Burian. De meesten zijn 'licht' in de zin van helder, elegant, vaak beïnvloed door jazz, futurisme of dada.
W.H.