[1884-1942]

Erwin Schulhoff

Erwin Schulhoff (1894-1942), geboren in Praag in een Duits-Joodse familie, is een componist wiens waardevolle bijdrage aan de muziek van de vroege twintigste eeuw geheel ten onrechte in vergetelheid is geraakt.
Zijn muzikale talent werd reeds op zijn zevende jaar door Antonin Dvorak herkend.
Vóór de eerste wereldoorlog componeerde Schulhoff in de stijl van zijn idolen Reger, Strauss en Debussy. Maar na zijn ervaringen in de loopgraven van de oorlog, als soldaat van het Oostenrijkse leger, veranderden zijn esthetische opvattingen drastisch. Hij verhuisde naar Duitsland en stortte zich vol overgave, als pianist, componist en als concertorganisator, in alle radicale kunstrichtingen van zijn tijd, waaronder het dadaïsme en vooral in de nieuwste rage van die tijd: de jazz.
Als pianist vierde hij successen in geheel Europa.
In 1923 voelde hij zich allengs minder in het verslechterende Duitse politieke klimaat thuis en keerde terug naar zijn geboortestad Praag.
In de jaren dertig voltrok zich wederom een muzikale metamorfose. Vanwege zijn ‘bekering’ tot het communisme schreef hij voortaan vooral werken in de stijl van het ‘socialistisch realisme’.
Hitlers oorlogsverklaring aan Rusland in 1941, verijdelde Schulhoffs voornemen om naar de Sovjetunie te emigreren. Hij werd in Praag geïnterneerd en gedeporteerd naar het Beierse interneringskamp Wülzburg, waar hij na een jaar aan de gevolgen van tuberculose overleed.
De Ebony Band heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de rehabilitatie van Erwin Schulhoff, de componist die zo een prachtige spiegel van zijn tijd was doordat hij met grote fantasie, vakkennis en creativiteit in zeer uiteenlopende eigentijdse muziekstijlen heeft gecomponeerd.
Zijn inmiddels door de uitgeverij Schott gepubliceerde dada-werk 'Wolkenpumpe', beleefde door de Ebony Band zijn wereldpremière (1990). Ook werden de verlorengewaande dada-werken 'Sonata Erotica' en Symphonia Germanica' herontdekt. De twee volledig- en één half aan Schulhoff gewijdde cd's, bevatten talloze plaatpremieres. Ook werd door de Ebony Band in eigen beheer het kunstboek 'Zehn Themen' heruitgegeven, dat in 1919 was ontstaan en waarin tien pianostukken van Schulhoff naast tien bijbehorende lithografieën van zijn vriend, de schilder Otto Griebel stonden afgedrukt. De Ebony uitgave bevat tevens een cd met de tien pianostukken, gespeeld door Gerard Bouwhuis.
W.H.